غم تازه را بیمی از باستان نیست!- نیلوفر بختیاری
تاریخ انتشار: ۲۱ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۱۱۰۸۱۸
تهران-ایرناپلاس- قصیده پارسی از روزگار مدایح و خمریه‌های رودکی، فرخی، عنصری و منوچهری، تا قصاید دینی و خطابه‌گونه ناصرخسرو، و بعدتر عارفانه‌های سنایی و... مسیری پر فراز و نشیب را پیموده است.
از قرن ششم تا قرن هفتم و هشتم به‌دلیل فروپاشی پایگاه‌های مدح، کم‌کم از رونق قصیده کاسته می‌شود و به‌جای آن تغزل؛ به‌عنوان بخش آغازین قصیده، همچنان در قالب غزل به حیات خود ادامه می‌دهد و غزل کاربرد و بسامد بیشتری می‌یابد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بعدها با گذشت زمان و پیدایش زمینه‌های ابتدایی شعر نو از سوی تقی رفعت، شمس کسمایی، ابوالقاسم لاهوتی و... و پس از ارائه نظریه شعر نو از سوی نیما یوشیج، بسیاری سرودن شعر در قالب‌های کهن را نوعی تحجر و عقب‌گرد به گذشته پنداشتند و علیه آن سخن راندند که شوربختانه تا امروز نیز کم و بیش این نگاه، به‌ویژه دربارۀ قصیده وجود دارد. به نظر می‌رسد پیروان این دیدگاه‌ها، جانمایه و پیام اصلی سخن نیما را تمام و کمال درنیافته‌اند. بدیهی‌ست که نیما به‌عنوان نظریه‌پرداز شعر نوی پارسی، تغییر در شعر معاصر را محدود و متوقف به تغییر شکل ظاهری آن نمی‌داند و حتی به ما یادآور می‌شود که : «عمده این است که طرز کار عوض شود و آن مدل وصفی و روایی را که در دنیای باشعور آدم‌هاست به شعر بدهیم...» (نیما یوشیج، حرف‌های همسایه، ص73). بنابراین تغییر نه‌تنها در شکل شعر بلکه باید در همه ابعاد آن ازجمله ساختار نحوی، دایره واژگان و ذهن و زبان شاعر اتفاق بیفتد. چه‌بسا کهن‌ترین و کلاسیک‌ترین قالب‌ها با در نظر گرفتن این ویژگی‌ها همچنان فرزند زمان خود باشند و بتوانند با انعکاس دغدغه‌های معاصر سرایندگان خود، در دایره و حیطه شعر نو قرار بگیرند. بنابراین حتی پس از شکل‌گیری جریان شعر نو نیز سرودن شعر در شکل‌های غزل، مثنوی، قصیده و... به معنای بازگشت به گذشته نیست، بلکه بهره‌گیری از داشته‌های گذشته به سود زمان حال است. به قول فروغ فرخزاد چه بسا «گاهی اوقات آدم ناچار شود برای بیان بعضی از حس‌های مهجورش، به زمان‌های مهجورتری پناه ببرد».
اما در روزگار ما قصیده از مهجورترین شکل‌های شعر پارسی است و سرودنش همت و شجاعت می‌طلبد. آری امروز قصیده و قصیده‌سرا به خطا کهنه‌گرا و کهنه‌پرست خطاب شده‌اند. قصیده‌ای که مانند غزل، رباعی و مثنوی و... امروز آماده است تا جامه‌های نو به تن کند. در این میان اما قصیده‌های یکی از معدود قصیده‌سرایان روزگار ما؛ مرتضی امیری اسفندقه که به‌تازگی در مجموعه‌ای به نام «سیاه مست سایه تاک» منتشر شده است، گویا و گواه این معناست. به‌ویژه که شماری از این اشعار در توصیف قدر و منزلت قصیده؛ به‌عنوان یک شکل باقدمت و قیمت شعر پارسی‌ست. شاعر این مجموعه از قصیده با عباراتی چون «بابا کلان»، «پیر شعر» ، «پدر پیر»، «شمس»، «قطب قوالب»، «آیینه»، «روح شعر»، «آبی بلند»، «شراب کهنۀ زهدِ عبوس‌کش» و «قالب کهن» یاد می‌کند و همه قصاید خود را قصیده‌واره می‌نامد؛ که این خود هم می‌تواند نشان از فروتنی وی باشد و هم گواه آن که این اشعار دنباله‌روی تمام و کمال قصیده پارسی نیستند که اگر بودند حرف تازه‌ای نداشتند و راه تازه‌ای نیز پیش پای شعر پارسی نمی‌گذاشتند. پس اگر قصاید مرتضی امیری اسفندقه را از مجموعه «چینِ‌کلاغ» تا «سِوا شب»؛ که هر دو در سیاه مست سایه تاک جمع‌آوری شده‌اند؛ آن‌گونه که شاعر از آن نام می‌برد، قصیده‌واره بنامیم، گویی اشارتی‌ست به آنکه این شعرها هم قصیده‌اند و هم در عین حال نیمایی و نو:
«منم دوباره و تازه قصیده‌ای از نو
منم دوباره و از نو قصیده‌ای تازه»
(«سیاه‌مست سایه تاک»، ص 112)
*اداره کل اخبار چندرسانه‌ایایرناپلاس*
منبع: ایرنا
کلیدواژه: فرهنگي اميري اسفندقه قصيده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۱۱۰۸۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماجرای ویدیوی منتشرشده در خصوص تابوت‌های جوبجی چیست؟
به گزارش خبرنگار مهر، سیدمحسن حسینی صبح امروز سه شنبه در گفت و گویی رسانه ای اظهار کرد: با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور، هیأت باستان‌شناسی به منظور کاوش علمی و نجات‌بخشی در محل محوطه تاریخی جوبجی حضور یافت که به دنبال آن، کاوش کاملاً علمی باحضور کارشناسان متخصص باستان‌شناس و مرمت‌گر انجام شد که حاصل این کاوش‌ها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آن‌ها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان ادامه داد: از همین‌رو، با حضور کارشناس مرمت‌گر در هیأت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوت‌ها و اسکلت‌ها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همه تابوت‌ها به منظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراث‌جهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر نیز این تابوت‌ها در انبار قرار دارند و به محض راه‌اندازی موزه باستان‌شناسی رامهرمز، همه اشیاء و تابوت‌ها به موزه رامهرمز انتقال خواهند یافت.
او افزود: از آغاز کار دولت سیزدهم، حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراث‌فرهنگی قرار گرفته و در سال جدید هم به منظور ساماندهی این تابوت‌ها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تأمین اعتبار انجام داده‌ایم.
حسینی با اشاره به ویدیوی منتشر شده در خصوص نابودی اسکلت های کشف شده در جوبجی گفت: بعد از گذشت پنج سال دوباره این فیلم که در زمان خود پاسخ داده شده بود را بازپخش شده است.
او افزود: در هر هیأت کاوش باستان‌شناسی حداقل یک نفر مرمت‌گر و یک نفر استخوان‌شناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیاءِ مکشوف انجام می‌دهند.
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان بیان کرد: اشیا و اموال حاصل از کاوش‌های جوبجی در محل استاندارد و مخزن امن قرار دارند، بخش از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاه‌های میراث‌فرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.
کد خبر 6092965
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند