به نقل از «الف»

بهترین شاعران غزل و قصیده چه کسانی هستند؟

تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۱۶۸۸۷

ستایش فراوان آمده و غزل‌های عاشقانه و لطیفی که بهترین حس را به مخاطب می‌دهد از زیبایی‌های ادبیات فارسی است.

به گزارش سلام نو، بررسی همه شعرای نامدار غزل سرا و قصیده سرا در حوصله این نوشتار نیست. از این رو در نوشته کوتاه پیش رو مختصرا به چند شاعر برتر در این دو قالب شعری پرداخته‌ایم.

 

با نگاهی گذرا به تاریخ ادبیات فارسی به اسامی قصیده سرایان سرشناسی می‌رسیم که نامشان در تاریخ به نیکی نگاشته شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سعدی شیرازی را می‌توان در صدر قصیده سرایان نام‌آور برشمرد. همان طور که گفته شد شمار قابل توجهی از قصاید سروده شده به مدح و ستایش اختصاص دارد. با این وجود شعر سعدی اگر چه حاوی مدح بزرگان است اما قصیده سرودن سعدی نه برای او منافع مادی داشته و نه در اشعارش خبر از مبالغه است. برعکس جوهره اصلی قصیده‌های سعدی هدایت و راهنمایی بر محور حقانیت است. از شاعران درخشان دیگر در حوزه سرودن قصیده می‌توان از رودکی نام برد. قصاید رودکی عمدتاً به مضمون‌های عاشقانه و موضوعات مربوط به زندگی می‌پردازد.

ناصر خسرو نیز از دیگر قصیده سرایان مطرح است. نوآوری ناصر خسرو در قصایدی که سرود چه به لحاظ قالب و چه به لحاظ معنایی به نوعی نمونه‌ای از یک ساختارشکنی بود که بسیار بدیع بود. اگر سعدی را استثنا قرار بدهیم بیراه نیست اگر بگوییم ناصرخسرو سنت مدح در قصیده را دچار تحول کرد. فصاحت و بلاغت از ویژگی‌های مهم شعر ناصرخسرو است. ضمن اینکه نگاه حکیمانه او در زمینه بحث‌های کلامی، فلسفی و عقاید دینی او را با بسیاری از شعرا متمایز می‌کند.

ملک‌الشعرای بهار نیز از دیگر قصیده سرایان مطرح در ادبیات فارسی است. ملک‌الشعرا را به حق از پیش‌گامان قصیده سرایی نوین نامیده‌اند. از او به عنوان احیاگر قالب قصیده نیز یاد شده است. نمایندگی او در دوره سوم مجلس شورای ملی نتوانست از او قصیده‌سرایی مدح کننده بسازد. اگر چه پس از سقوط دولت مصدق ملک‌الشعرا ناگزیر از سیاست کناره گیری کرد اما اشعار و قصاید او با مضمون‌های وطنی و سیاسی و اجتماعی برگ زرینی از تاریخ ادبیات فارسی را به خود اختصاص داده است.

درست زمانی که در اوایل قرن ششم قصیده به نسبت از رونق افتاده بود، جای غزل و قصیده عوض شد. در این دوران غزل سرایان به صحنه آمده و برای خود نام و نشانی دست و پا کردند. غزل‌های نغزی که با بیان احساسات لطیف به توصیف زیبایی‌های عاشق و معشوق می‌پردازند.

قالب شعری غزل در دوره‌ای رونق گرفت که رفته رفته قصیده‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفتند. در تاریخ ادبیات ایران این دوره اوایل قرن ششم است. موضوع اصلی غزل بیشتر بیان زیبایی‌های معشوق و ستایش عشق و ظرافت‌های احساسی است. البته ذکر این نکته لازم است که ورود غزل به ادبیات ایران با سروده‌های شهید بلخی در قرن سوم آغاز شد.

 

نمی‌توان از شعرای نامدار غزل سرا نام برد و اول از همه یادی از لسان‌الغیب شیرازی نکرد. بدون تردید غزل‌های حافظ از زیباترین و تأثیرگذارترین غزل‌های ادبیات فارسی است. درباره سعدی و مولانا هم همین تعاریف از حافظ مصداق دارد.

در این بین عراقی و خواجوی کرمانی نیز از جمله غزل سرایانی هستند که اگرچه آثار برجسته آنها در نوع خود کم نظیر است اما آن طور که باید و شاید به غزل‌های ارزشمند این هنرمندان پرداخته نشده است.

اسامی غزل سرایان نام‌آور کم نیستند. از فرخی در قرن چهارم و صائب تبریزی در قرن یازدهم گرفته تا معاصرانی همچون هوشنگ ابتهاج و قیصر امین پور و حسین منزوی از چهره‌های سرشناس این سبک شعری هستند.

قوت جایگاه غزل تا امروز ادامه داشته و ادبیات معاصر نیز غزل سرایان درجه یکی مثل شهریار داشته است. در این جا می‌توانید یکی از آخرین مصاحبه‌های شهریار را ببینید.

منبع: الف

کلیدواژه: ادبیات فارسی غزل سرایان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۱۶۸۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ادبیات مواجهه با دهه کرامت را متفاوت کنیم

ایسنا/فارس نماینده ولی فقیه در استان فارس با اشاره به در پیش‌رو بودن دهه کرامت تأکید کرد: باید ادبیات مواجهه با دهه کرامت را متفاوت کنیم و حرف‌های تازه در این زمینه داشته باشیم.

آیت‌الله لطف‌الله دژکام امروز، ۱۲ اردیبهشت در جلسه هماهنگی و برنامه‌ریزی مراسم دهه کرامت در شیراز با اشاره به اهمیت جایگاه حرم مطهر حضرت شاهچراغ(ع) گفت: تاکنون دو مرتبه این حرم مطهر مورد هجمه حملات تروریست‌ها قرار گرفته است و این نشان‌دهنده دشمنی علنی دشمنان اسلام با این حرم مطهر است.

وی افزود: این حرم مطهر با مخالفت جدی جریان‌های به‌هم پیوسته داعش، صهیونیست‌ها و بهاییت مواجه و معلوم است با اینجا مخالفت جدی است و اینان نمی‌خواستند حرم جلوه کند اما هر تلاشی آن‌ها کنند باز حرم نگین سوم ایران اسلامی شده است و این سومین حرم اهل بیت(ع) در ایران است که شکل گرفته و جلو می‌رود.

آیت‌الله دژکام تأکید کرد: مهم این است که ما این مسیر را با کارهای خودمان تقویت کنیم و ادای وظیفه خودمان را نسبت به حضرت شاهچراغ(ع) کرده باشیم. در این راستا باید نکاتی را مدنظر داشته باشیم.

امام جمعه شیراز ادامه داد: اولین مسئله این است که بر مردم شیراز روحیات خاصی حاکم است و اگر می‌خواهیم کاری را انجام دهیم باید این روحیات مدنظر باشد. در همین مورد است که تعامل کردن با خود مجاورین ظرافت پیدا می‌کند، یک عده زائر هستند و می‌آیند و می‌روند اما مجاورین حرم مطهر روحیات خاص خود را دارند.

وی برخی از منویات رهبر معظم انقلاب در سفر به شیراز را یادآور شد و گفت: ایشان در سخنرانی خود فرمودند اینکه می‌گویند شیرازی.ها اهل حال هستند به این معنا نیست که کار نمی‌کنند بلکه به این معناست که اهل قال و مقال و هیاهو نیستند و این یک ویژگی است. حال با مردمی که اهل قال و داد نیستند وقتی بخواهیم کار کنیم تا نمایش و جلوه حرم بیشتر شود، نوع برنامه‌هایی که طراحی می‌کنیم باید با این ویژگی مردم سازگار باشد.

آیت‌الله دژکام تصریح کرد: برخی این ذهنیت را دارند که مثل هر سال و مطابق سنوات جلسات و مراسم دهه کرامت برگزار می‌شود اما باید کاری کنیم که متفاوت باشد زیرا اگر مردم احساس کنند کار تازه‌ای هست به میدان می‌آیند برای باید این حالت را برنامه‌ریزی کنیم تا حس تازه بودن به مخاطبانی که می‌خواهیم پای کار بیایند، منتقل شود.

نماینده ولی فقیه در استان فارس با تأکید بر اینکه باید ادبیات مواجهه با دهه کرامت را متفاوت کنیم، گفت: گاهی می‌توانیم افراد و چهره‌هایی که متین، متدین و علاقه‌مند هستند را برای قضیه دهه کرامت به کار گیریم.

وی بیان کرد: اگر حس دیگری ایجاد کنیم در ادامه که این کار جا افتاد، قضیه خود به خود ادامه پیدا می‌کند اما اکنون با یک دوره طولانی مواجه هستیم که خود رهبری فرمودند نزدیک به یک قرن بر علیه این قضیه کار شده است و طبیعی است که باید حس جدید ایجاد کرد و حرف‌های تازه‌ای زد.

وی بر ضرورت توجه به تازه بودن حرف‌ها و کارها برای حضرت شاهچراغ(ع) علاوه بر دهه کرامت در مناسبت سالروز شهادت حضرت احمدبن موسی شاهچراغ(ع) شد و گفت: از همان نقطه شروع قوی آغاز کنیم تا یک حرکت ایجاد کند.

آیت‌الله دژکام در ادامه سخنان خود گفت: در جلسات این ادبیات متداول کشور شده است که می‌گوییم انجام دهند نه اینکه انجام دهیم و این خیلی متفاوت است. وقتی می‌گوییم انجام دهند حالت دستوری می‌شود اما اگر بحث انجام دهیم باشد خود ما نیز در قضیه همراه هستیم. لذا باید این ادبیات تغییر کند و این ویژگی شیراز است که ادبیات صادر می‌کند. 

عضو مجلس خبرگان رهبری بر ضرورت مشارکت همه دستگاه‌ها و نهادها در این قضیه تأکید کرد و گفت: وقتی حرکت شروع می‌شود نباید کنار بنشینیم تا بقیه کار کنند و این درست نیست و در این صورت حرکت شروع نمی‌شود. باید مشارکت ایجاد کنیم و این مشارکت در ادبیات، گفتار و رفتار باید شکل گیرد و باید مخاطب را در راستای مشارکت درگیر کرد.

آیت‌الله دژکام بیان کرد: نکته بعدی که باید به جدیت دنبال کنیم، این است که روی جریان‌های مردمی بیشتر سرمایه‌گذاری کنیم. این بد است که همه نگاه‌ها به دستگاه‌ها و نهادها برای انجام کار است. به محض اینکه بخواهیم یک رویدادی را در شهر سامان دهیم می‌گویند دستگاه‌ها بیایند و بسیاری از نهادها حاضر به همکاری هستند و هزینه می‌کنند و امکانات در اختیار می.گذارند و قضیه را مدیریت می‌کنند اما مشارکت مردم دیگر دخیل نیست و باید از خود مردم شروع شود.

انتهای پیام